Ο λάκκος του μάστρο Γιώργου

Ο ΛΑΚΚΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΡΟ-ΓΙΩΡΓΟΥ

ΕΒΔΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ «ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗ», ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΙ ΟΧΙ …

Τότε που ήμασταν πιτσιρίκια στο Καιμακλί και τριγυρνούσαμε τα καλοκαίρια με κοντοπαντέλονα και άλλοι ακόμη και  ξυπόλητοι, δεν υπήρχαν γεωτρύπανα να ανοίγουν γεωτρήσεις και να βρίσκουν νερό ή να ανοίγουν λάκκους για τις αποχετεύσεις. Τότε ο κόσμος άνοιγε λάκκους τόσο για να βρει νερό όσο και για να καταλήγουν σ΄ αυτούς τα αποχετευτικά. Κάθε σπίτι στη γειτονιά μας είχε και από τους δύο λάκκους. Ο ένας φυσικά ήταν καλυμμένος ενώ πάνω από τον άλλο, αυτόν του νερού, υπήρχε ένα αλακάτι με τη βοήθεια του οποίου αντλούσαν νερό. Τα πλούσια σπίτια αντί για αλακάτι είχαν «τουλούμπα», αντλία νερού χειροκίνητη, που διευκόλυνε κατά πολύ την άντληση νερού σε σύγκριση με το αλακάτι.

Το νερό στο Καιμακλί ήταν κατά κανόνα γλυφό και δεν έκανε για πότισμα όλων των ειδών των δέντρων ή των λαχανικών. Περισσότερο χρησιμοποιούσαν το νερό για καθαριότητα και λιγότερο για τα δέντρα και τους κήπους. Το πόσιμο νερό της υδατοπρομήθειας εγκαταστάθηκε πολύ σύντομα τότε στα σπίτια. Προσωπικά θυμούμαι την εγκατάσταση των σωλήνων στο σπίτι μας και σε όλη τη γειτονιά. Από τις διηγήσεις των μεγαλυτέρων έμαθα ότι για την προμήθεια του πόσιμου νερού έρχονταν αμάξια που τα έσερναν άλογα και τα οποία μετέφεραν νερό σε ντεπόζιτο το οποίο διένειμαν στα σπίτια επί πληρωμή. Υπήρχαν τότε και βρύσες στους δρόμους από τις οποίες προμηθεύονταν νερό ο κόσμος, πηγαίνοντας επί τόπου με πήλινες «κούζες». Θυμάμαι τις ουρές που σχημάτιζαν οι γυναίκες μπροστά από τη «Φοντάνα» κοντά στην εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας. Μερικοί έλεγαν πως γινόντουσαν εκεί στις βρύσες και πολλοί καυγάδες για τη σειρά του γεμίσματος. Εκεί ακόμη λέγονταν και πολλά κουτσομπολιά, μάλιστα δε και κάποιες διευθετούσαν και αρκετά προξενιά, όπως αρραβώνες και άλλα ...

Υπήρχαν και οι πλούσιοι φυσικά που είχαν πόσιμο νερό στο σπίτι τους πριν έρθει το νερό της υδατοπρομήθειας. Τα νερό ανήκε σε ιδιώτη ο οποίος έκανε διασωλήνωση με δικά του έξοδα και πουλούσε νερό σε όσους ήθελαν ή μάλλον σε όσους είχαν την οικονομική ευχέρεια να συνδεθούν με το σύστημα. Ένα τέτοιο, ιδιωτικό, νερό ήταν «το νερό του Κουλάκου». Αργότερα όμως η υδατοπρομήθεια  συμπεριέλαβε στη διοίκησή της τα ιδιωτικά νερά αποζημιώνοντας τους ιδιοκτήτες τους.

Στα σπίτια άνοιγαν τους λάκκους μάστορες εξειδικευμένοι στην τέχνη αυτή, οι λεγόμενοι λακκοτρύπες. Το επάγγελμα του λακκοτρύπη έχει πλέον εκλείψει. Παραμένει όμως ως επίθετο σε πολλές οικογένειες προερχόμενο από το συγκεκριμένο επάγγελμα ή του παππού ή του προπάππου της οικογένειας..

Ένα καλοκαίρι λοιπόν έπιασε δουλειά στο σπίτι του μάστρο-Γιώργου, ένας λακκοτρύπης. ΄Εσκαβε σε διάμετρο ενός μέτρου περίπου και αφαιρούσε σιγά-σιγά το χώμα. Όταν το βάθος μεγάλωνε τοποθετούσε από πάνω ένα αλακάτι και με τη βοήθεια ενός καλαθιού που ήταν δεμένο με σχοινί σ΄αυτό, αφαιρούσε ο βοηθός του, αν είχε βοηθό, το χώμα που έσκαβε ο μάστορας ή έκανε όλες τις δουλειές ο μάστορας. Για να ανεβαίνει και να κατεβαίνει ο ίδιος άνοιγε μικρές τρύπες στο τοίχωμα του λάκκου, μέσα στις οποίες έβαζε τα γυμνά του πόδια και ανέβαινε ή κατέβαινε. Όταν το βάθος του λάκκου έφτασε τις εφτά-οκτώ οργιές -αυτό ήταν το μέτρο βάθους τότε- μαζευόμασταν η παρέα του γιου του φούρναρη στην αυλή του μάστρο-Γιώργου, αμολούσαμε το αλακάτι, το σχοινί έπεφτε στον πάτο του λάκκου και κάναμε με αυτό κατάβαση και αναρρίχηση. Μια μέρα ήρθε η σειρά μου. ΄Επιασα το σχοινί αλλά κάτι συνέβη και γλίστρησε από τα χέρια μου. Ευτυχώς δεν άφησα το σχοινί γιατί θα έπεφτα κατακόρυφα με μεγάλη πιθανότητα να έσπαγα τα πόδια μου, όπως συνέβη μετά από λίγες μέρες σε ένα άλλο παιδί. ΄Ετσι από τότε οι γονείς μας δεν μας άφηναν να μπαίνουμε στην αυλή του μάστρο-Γιώργου. Θυμάμαι τα δάχτυλα των χεριών μου «είχαν πάρει φωτιά» από την τριβή και μάτωσαν. Ο πόνος ήταν αφόρητος, αλλά προσπαθούσα να το κρύψω μήπως με κοροϊδεψουν οι άλλοι.

Κατέβηκε τότε ο γιος του φούρναρη, με έδεσε με το σχοινί και με ανέσυραν με το αλακάτι όλοι μαζί.  Ότα  πήγα σπίτι  μου έδεσαν τα χέρια και μου έβαζαν αλοιφή και ελαιόλαδο για μερικές βδομάδες μέχρι να μου περάσουν οι πληγές και ο πόνος και να σχηματιστεί και πάλι δέρμα στα δάχτυλα. Μερικές φορές ακόμη και τώρα, όταν κοιτάζω τα μικρά δάχτυλα των χεριών μου έχω την εντύπωση ότι κάτι τους λείπει!

Κ.Α.Χ.

29.9.2014