Η πένα του δικαστή

Η ΠΕΝΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗ

Χτες το μεσημέρι επισκέφτηκα τη θεία Νίκη και το θείο Κόκο στο διαμέρισμά τους στον όγδοο όροφο πολυκατοικίας στη Λευκωσία στην περιοχή «Χίλτον». Ο θείος Κόκος καθόταν στο γραφείο του και έγραφε με την πένα του με όμορφα καλλιγραφικά γράμματα. Κάθισα δίπλα του και μου διάβασε ένα απόσπασμα. Το απόλαυσα όχι μόνο ως κείμενο και περιεχόμενο αλλά και ως ύφος ανάγνωσης. Ο θείος Κόκος γράφει βάζοντας στο χαρτί τις αναμνήσεις του από τη ζωή στο χωριό του από τις πόλεις της Κύπρου όπου έζησε και εργάστηκε αργότερα. Γράφει περιγράφοντας τα γεγονότα με γλαφυρό τρόπο αλλά και παραστατικότητα.

Η κουβέντα το έφερε στα παλιά δικαστήρια στο κέντρο της Λευκωσίας, του κατεχόμενου σήμερα μέρους της. Ο θείος Κόκος μου ανέφερε πως όταν ήταν μαθητής στο Γυμνάσιο Λάρνακας, όποτε είχε την ευκαιρία ερχόταν με κάποιους συμμαθητές του στη Λευκωσία και πήγαινε στα δικαστήρια. Εκεί παρακολουθούσαν δίκες λες και ήταν  θεατρικές παραστάσεις …

Θυμήθηκε μια δίκη και καταδίκη σε θάνατο, το Φεβρουάριο του 1942. Δικαζόταν κάποιος Φουρής από το χωριό Τρούλοι γιατί σκότωσε στο καφενείο του χωριού τον κουμπάρο του για λόγους τιμής. Μου είπε χαρακτηριστικά ο θείος Κόκος:

-          Ο δικαστής καταδίκασε τον κατηγορούμενο σε θάνατο διά απαγχονισμού, υπέγραψε την καταδίκη και έσπασε την πένα του. Η ποινή εκτελέστηκε σε ένα μήνα περίπου στο κάστρο της Λάρνακας όπου στήθηκε αγχόνη για το σκοπό αυτό.

-          Έσπασε την πένα του;

-          Ναι, έτσι έκαναν οι Άγγλοι δικαστές μετά από κάθε καταδίκη σε θάνατο!

Τώρα πια έχει καταργηθεί η θανατική ποινή τόσο στην Αγγλία όσο και στην Κύπρο και δεν υπάρχει σπάσιμο της πένας. Τότε έγραφαν με πένα, πενάκι και μελάνι και μετά τη θανατική καταδίκη έσπαγαν το πενάκι, τη μύτη δηλαδή της πένας τους.

Το σπάσιμο της πένας ήταν μια συμβολική πράξη. Έσπαγαν την πένα τους με την ευχή αυτή η πένα που υπέγραψε για την αφαίρεση της ζωής ενός ανθρώπου να μην έχει ξανά την ευκαιρία για μια τέτοια υπογραφή. Η θανατική καταδίκη τότε που ίσχυε εθεωρείτο ως μια εξαιρετικά αντικοινωνική ενέργεια που εφαρμοζόταν σε περιπτώσεις όπου καμιά άλλη θεραπεία για εγκληματική πράξη δεν θα μπορούσε να κριθεί ικανοποιητική.

Υπάρχει μια εβραϊκή ρήση που λέγει ότι το δικαστήριο που καταδικάζει κάποιον σε θάνατο έχει βάψει τα χέρια του για εβδομήντα χρόνια. Η θανατική ποινή εθεωρείτο πολύ θλιβερή πράξη και το σπάσιμο της πένας ήταν επίσης έκφραση λύπης γιατί ο δικαστής αναγκζόταν από τα γεγονότα να την επιβάλει.

Οι τελευταίες θανατικές ποινές που εκτελέστηκαν στην Κύπρο αφορούσαν τους Χαμπή Ζαχαρία, Μιχαήλ Χιλέτικο και Λαζαρή Δημητρίου. Η ποινή εκτελέστηκε στις 13 Ιουνίου 1962 στις Κεντρικές Φυλακές στη Λευκωσία.

Οι κατάδικοι είχαν υποβάλει αίτημα για χάρη το οποίο, για ευνόητους λόγους, απορρίφθηκε από τον Πρόεδρο της Βουλής, ως προεδρεύοντα της Δημοκρατίας, τις μέρες που ο Πρόεδρος Αρχιεπίσκοπος Μακάριος απουσίαζε στο εξωτερικό.

Ο Ζαχαρία καταδικάστηκε για ανθρωποκτονία το 1958 στη Λεμεσό και οι άλλοι δύο επίσης για ανθρωποκτονία στη Λεμεσό το 1961. Την ποινή εκτέλεσαν οι Harry Allen και John Underhill που είχαν έλθει στην Κύπρο από το Λονδίνο ειδικά για το σκοπό αυτό.

Κ.Α.Χ.

1.3.2016

Έχεις δίκαιο!

ΕΧΕΙΣ ΔΙΚΑΙΟ

Μαζί με τους άλλους τολμηρούς θαμώνες της καφετέριας στην οδό Λήδρας, καθίσαμε με το φίλο μου το Βάκη, έξω στο ύπαιθρο για καφέ.

-          Τα τραπεζάκια έξω, ήρθε το καλοκαίρι!

-          Βάκη ξέρεις τι λέει ο λαός γ’ αυτά τα καλοκαίρια;

-          Τι λέει;

-          Το Μάρτη ξύλα φύλαγε μην κάψεις τα παλούκια! Πάω για καφέ, ζεστό, είναι νωρίς ακόμη για φραπέ!

Έβαλα τους καφέδες στο τραπεζάκι και κάθισα. Με την πρώτη γουλιά σιωπήσαμε και γίναμε ωτακουστές ακούοντας τη συζήτηση που έκανε μια ομάδα από το διπλανό τραπέζι. Συζητούσανε ενοχλητικά μεγαλοφώνως!

-          Έχουν δίκαιο οι νοσηλευτές

-          Ναι, πρέπει να παίρνουν μισθό αποφοίτων πανεπιστημίου!

-          Έχουν δίκαιο και οι μαθητές!

-          Ναι, γιατί να κουράζονται με εξετάσεις κάθε τέσσερις μήνες;

-          Έχουν δίκαιο οι ξενοδοχειακοί υπάλληλοι!

-          Ναι, αφού έχουμε τόσους τουρίστες.

-          Έχουν δίκαιο οι οδηγοί λεωφορείων!

-          Έχουν και οι ταξιτζήδες!

Όταν ησύχασε λίγο η διπλανή παρέα, μπορεί να κουράστηκε απονέμοντας δικαιοσύνη, γυρίζω προς το Βάκη και του λέω:

-          Τι λες για όλα αυτά τα δίκαια, Βάκη;

-          Μα πού να βρει λεφτά το κράτος να ικανοποιήσει όλα αυτά τα δίκαια; Τα υποστηρίζουν όλοι γιατί έρχονται εκλογές και νομίζουν ότι με αυτό τον τρόπο θα κερδίσουν ψήφους!

-          Το κράτος μπορεί να βρει λεφτά επιβάλλοντας φορολογίες ή προβαίνοντας σε περικοπές. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος!

-          Ναι αλλά όλοι αυτοί που υποστηρίζουν όλα αυτά τα δίκαια αιτήματα θα αρχίσουν τις διαμαρτυρίες!

-          Έχεις κι εσύ δίκαιο Βάκη κατά που θα έλεγε ο Ναστραδίν Χότζας!

Κ.Α.Χ.

29.2.2016

Σχέδια

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ στις 31.10.1980 και εξακολουθεί να είναι επίκαιρο.