Δυο τσιγάρα δρόμο

ΔΥΟ ΤΣΙΓΑΡΑ ΔΡΟΜΟ

Η συζήτηση με το φίλο μου το Βάκη για καθορισμό του χρόνου με τη μέθοδο «όσο κρατάει ένας καφές» εκτός του ότι μου θύμισε το ομώνυμο τραγούδι του Μίλτου Πασχαλίδη μου έφερε στο νου και μια άλλη ιστορία από τα φοιτητικά χρόνια.

Βρέθηκα στο Μοναστήρι (Μπίτολα) που τότε ανήκε στη Γιουγκοσλαβία και σήμερα βρίσκεται στο κράτος των Σκοπίων όπως το αποκαλούν οι ΄Ελληνες  παίρνοντας το όνομα της πρωτεύουσάς του. Οι ίδιοι οι κάτοικοί του αποκαλούν το κράτος τους «Μακεντόνιγια», ο υπόλοιπος κόσμος «Μασεντόνια» (Macedonia) και όταν είναι παρόντες και Έλληνες, στα επίσημα βήματα, το αποκαλούν FYROM (ΠΓΔΜ, πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας).

Βρέθηκα εκεί με ένα φίλο μου Γερμανό καθοδόν προς τη Θεσσαλονίκη. Φυσιολογικά θα με ρωτήσετε πως βρέθηκα εκεί και δεν πήγα απευθείας στη Θεσσαλονίκη. Για δύο λόγους, πρώτο θέλαμε να δούμε το Μοναστήρι και δεύτερο βρήκαμε δυο δωρεάν αεροπορικά εισιτήρια, μιας διαδρομής για το Μοναστήρι. Το κορίτσι του Γερμανού φίλου μου εργαζόταν σε μια αεροπορική εταιρεία και δικαιούταν δωρεάν εισιτήρια. ΄Εβγαλε δυο εισιτήρια το ένα στο όνομα του πατέρα της και το άλλο στο όνομα του αδελφού της και έτσι ταξιδέψαμε μέχρι το Μοναστήρι. Σήμερα κάτι τέτοιο φαντάζει αδιανόητο με τους αυστηρούς ελέγχους για την τρομοκρατία και την ασφάλεια. Τότε δεν υπήρχε καθόλου έλεγχος ταυτοποίησης αυτού που ταξιδεύει σε σχέση με το εισιτήριο και το ταξιδιωτικό έγγραφο. ΄Ηταν αρκετό να κρατάς ισχύον εισιτήριο με το κίτρινο αυτοκόλλητο για την κράτηση και να έχεις στο διαβατήριο βίζα για τη χώρα προορισμού. Αυτό μόνο έλεγχαν. Εξάλλου όταν είχες δωρεάν εισιτήριο σε θεωρούσαν συνάδελφο και σε εξυπηρετούσαν!

΄Ετσι βρέθηκα στο Μοναστήρι θαυμάζοντας τα κτήρια με ελληνικό χαρακτήρα, σχολεία, το προξενείο, σπίτια πλουσίων Ελλήνων, κυρίως εμπόρων, που ζούσαν κάποτε εκεί στα πλαίσια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Θυμάμαι ότι φάγαμε γλυκά του ταψιού σε ένα ζαχαροπλαστείο που ονομαζόταν «Κυρά Φροσύνη». Τότε είχα φέρει στο νου μου ένα ντοκιμαντέρ με το σουλτάνο που είχε επισκεφθεί το Μοναστήρι, που γύρισαν οι αδελφοί Μανάκη, πρωτοπόροι του κινηματογράφου στα Βαλκάνια. Επισκεφθήκαμε και μερικές εκκλησίες με βυζαντινές τοιχογραφίες και καταλήξαμε στο σιδηροδρομικό σταθμό για να πάρουμε το τρένο για τη Φλώρινα ή τη Θεσσαλονίκη.

Με έκπληξη πληροφορηθήκαμε ότι δεν υπάρχει επιβατηγό τρένο για την Ελλάδα. Σημειώνω ότι η πρώτη σιδηροδρομική γραμμή στα Βαλκάνια ήταν Μοναστήρι-Θεσσαλονίκη! Προσπαθήσαμε να πείσουμε το σταθμάρχη να μας επιβιβάσει σε φορτηγό τρένο αλλά στάθηκε αδύνατο. Το μόνο που μας έμενε ήταν το ωτο-στοπ!

Βγήκαμε έξω από την πόλη στο δρόμο όπου μια πινακίδα που έγραφε «προς Ελλάδα» Η κίνηση ήταν ελάχιστη. Σταμάτησε τελικά ένα φορτηγάκι, του εξηγήσαμε που πάμε και μας πήρε. Μετά από λίγη ώρα σταμάτησε. Στα αριστερά υπήρχε ένας χωματόδρομος και μας εξήγησε ότι θα πάρει το δρόμο αυτό για τη φάρμα του. Μας έδειξε στο βάθος κάτι που πρασίνιζε, σαν δέντρα που μόλις ξεχώριζαν σε τόση απόσταση και μας είπε να συνεχίσουμε με τα πόδια. «Είναι μακριά;» τον ρώτησα. «΄Όχι! Δυο τσιγάρα δρόμο!»

Ένα νέο μέτρο καταγραφής του χρόνου έμπαινε στη ζωή μου …

Κ.Α.Χ.

5.3.2015