Το λεωφορείο

ΤΟ ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ

ΔΕΚΑΤΗ ΕΒΔΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ «ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗ», ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΙ ΟΧΙ …

Τα αυτοκίνητα τότε ήταν λιγοστά. Οι περισσότεροι άντρες αλλά και οι μαθητές και οι μαθήτριες κυκλοφορούσαν με ποδήλατα. Υπήρχαν ανδρικά και γυναικεία ποδήλατα που διέφεραν όσον αφορά  ένα σωλήνα στο σκελετό του ανδρικού. Τα ανδρικά είχαν ένα σωλήνα παράλληλο με το έδαφος από το κάθισμα του ποδηλάτη μέχρι το τιμόνι. Ο σωλήνας αυτός χρησιμοποιείτο πολλές φορές και ως δεύτερο κάθισμα για μεταφορά και άλλου προσώπου με το ποδήλατο! Αλίμονο όμως σ΄αυτόν που καθόταν στο σωλήνα αν ο τροχός έπεφτε σε λακκούβα. ΄Ηταν τόσο άσχημο το κτύπημα που πονούσε για μια βδομάδα! Τα γυναικεία ποδήλατα δεν είχαν στο σκελετό τους αυτόν τον σωλήνα για να διευκολύνονται τα κορίτσια που τότε όλα φορούσαν φόρεμα ή φούστα. Θυμάμαι που οι μεγαλύτεροι χρησιμοποιούσαν και ένα ευλύγιστο μεταλλικό στεφάνι με το οποίο στερέωναν στο πόδι τους το παντελόνι τους κάτω χαμηλά στο ύψος της κάλτσας για να μην πιάνεται στην καδένα. Λόγω του ότι πολλά ποδήλατα δεν είχαν προστατευτικό κάλυμμα για την καδένα υπήρχε κίνδυνος να πιαστεί το παντελόνι σ΄ αυτή με πιθανό  ατύχημα ή και σχίσιμο του υφάσματος.

Οι μεγαλύτερες γυναίκες, γιαγιάδες και μητέρες μας κυκλοφορούσαν με λεωφορείο. Από το Καιμακλί υπήρχε ένα λεωφορείο αρχικά που το έφερε από το Λονδίνο, αν θυμάμαι καλά, κάποιος Κώτσιος. Το οδηγούσε μάλιστα ο ίδιος. Στην αρχή υπήρχαν σ΄αυτό και  αγγλικές επιγραφές. Γυρνούσε τις γειτονιές του Καιμακλίου και μάζευε κόσμο που ήθελε να μεταβεί στη Λευκωσία για δουλειές ή ψώνια. Αφού περνούσε από πολλές γειτονιές έφτανε μέχρι τους «ευκαλύπτους» ένα μικρό πάρκο με τα σημερινά δεδομένα, στα σύνορα Καιμακλίου-Λευκωσίας. Από εκεί συνέχιζε σε ένα χωματόδρομο που περνούσε δίπλα από την περίφραξη της «Λιάρτας» (από το αγγλικό yard) όπου ήταν οι αποθήκες και τα εργαστήρια των Δημοσίων ΄Εργων, για την πόρτα της Κερύνειας. Από εκεί έμπαινε στην εντός των τειχών πόλη και τερμάτιζε στην Αγιά Σοφιά. Ο δρόμος από τους «ευκαλύπτους» μέχρι την πόρτα της Κερύνειας ήταν χωματόδρομος για πολλά χρόνια. Το λεωφορείο για να αποφεύγει το χωματόδρομο άλλαξε δρομολόγιο και πήγαινε από άλλα μικρά δρομάκια αριστερά του χωματόδρομου που ήταν ασφαλτοστρωμένα και μάζευε και περισσότερο κόσμο, κυρίως Τουρκοκύπριους γιατί σ΄ εκείνη την περιοχή οι περισσότεροι κάτοικοι ήταν Τουρκοκύπριοι.

Στη συνέχεια ήρθε ο ανταγωνισμός. Κάποιος άλλος έφερε επίσης λεωφορείο οπότε σιγά-σιγά χρειάστηκε η παρέμβαση των Αρχών για να καθοριστούν τα δρομολόγια και οι στάσεις των λεωφορείων και να ελεγχθούν τα κόμιστρα. Στην αρχή το λεωφορείο σταματούσε όπου ήθελε ο πελάτης! Το κόμιστρο αν θυμάμαι καλά ήταν τότε τρία γρόσια. Ο ανταγωνισμός οδήγησε παράλληλα και σε ανάλογες συνεννοήσεις που κατέληξαν στη δημιουργία εταιρειών και συνεταιρισμών.

Πήγα πολλές φορές με το λεωφορείο συνοδευόμενος από τη μητέρα μου ή από τη γιαγιά μου ή και όλοι μαζί! Πήγαιναν για ψώνια αλλά και για υποχρεώσεις που είχαν σχέση με τη Διοίκηση αφού όλες οι Υπηρεσίες της Κυβέρνησης, όπως τα Δικαστήρια, η Επαρχιακή Διοίκηση κλπ.,  ήταν μαζεμένες στο κέντρο της πόλης στην περιοχή του Σαραγιού. Επίσης το κεντρικό, ίσως και το μοναδικό ταχυδρομείο στη Λευκωσία ήταν εκεί και όποτε ήθελαν να στείλουν ή να παραλάβουν συστημένη επιστολή έπρεπε να πάρουν το λεωφορείο για να φτάσουν εκεί.

Τα δρομολόγια αυτά συνεχίζονταν μέχρι το τέλος του 1963 όταν μια-δυο μέρες πριν τα Χριστούγεννα άρχισαν οι διακοινοτικές ταραχές. Τότε η τουρκική συνοικία έκλεισε και το λεωφορείο από το Καιμακλί προς τη Λευκωσία αναγκάστηκε να αλλάξει διαδρομή και τέρμα. Πήγαινε μέσω Παλλουριώτισσας έξω από τα τείχη και από το «ΟΧΙ» έμπαινε στην εντός των τειχών πόλη με τέρμα την πλατεία παλαιού δημαρχείου. Εκεί είχε μεταφερθεί και το Παντοπωλείο της Λευκωσίας, η Δημοτική Αγορά, αφού το κτήριο του έμεινε στα βόρεια της «Πράσινης Γραμμής». Στη συνέχεια η αύξηση του αριθμού των ιδιωτικών αυτοκινήτων και  της τροχαίας κίνησης οδήγησε τα λεωφορεία εκτός της παλιάς πόλης με τέρμα την πλατεία Διονυσίου Σολομού.

Κ.Α.Χ.

11.10.2014