Τα καφενεία

ΤΑ ΚΑΦΕΝΕΙΑ

ΔΕΚΑΤΗ ΕΝΝΑΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ «ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗ», ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΙ ΟΧΙ …

Τα καφενεία στο Καιμακλί όπως και σε όλα τα χωριά, τότε που ήμασταν μικροί, ήταν χώρος συνάθροισης αποκλειστικά για άντρες. Το μόνο γυναικείο πόδι που πατούσε σε καφενείο ήταν η γυναίκα του καφετζή που συνήθως ήταν πίσω από τον πάγκο και έψηνε τους καφέδες. Σπάνια το καφενείο το διαχειριζόταν γυναίκα κυρίως όταν επρόκειτο για τη χήρα του καφετζή οπότε όλοι μιλούσαν για την «καφετζήνα».

Στα καφενεία στο Καιμακλί έψηναν μόνο τούρκικο καφέ, ο οποίος αργότερα έγινε «ελληνικός», «βυζαντινός», «κυπριακός»! Ο καφές λέγεται τούρκικος με βάση τον τρόπο ψησίματος. Ψήνεται στο «τζάκι» σε ζεστή άμμο γύρω από το μπρίκι για να ψήνεται από όλες τις μεριές. Το μπρίκι έχει κωνικό σχήμα, πλατιά βάση και στενό λαιμό. Ο λαιμός είναι στενός για δύο λόγους. Πρώτο για να διατηρείται η θερμοκρασία του νερού και τα αρώματα του καφέ και δεύτερο για να μη μπαίνει άμμος στο μπρίκι την ώρα του ανακατέματος του καφέ! Σε κάθε φλιτζανάκι αναλογεί ένα κουταλάκι καφέ και ανάλογα με την παραγγελία (σκέτος, με ολίγη, μάλλον γλυκύς, γλυκύς, βαρύ γλυκύς) η ανάλογη ποσότητα ζάχαρης. Ο μερακλήδικος καφές πρέπει να ψηθεί και να ανέβει, να φουσκώσει τρεις φορές χωρίς να χυθεί το καϊμάκι του. Υπήρχαν βέβαια και μερικοί πελάτες που έπιναν τον καφέ τους χωρίς καϊμάκι, κοχλαστό.

Ο καφές που συνοδεύεται πάντοτε με νερό ήταν το αποκλειστικό ρόφημα στα καφενεία. Σιγά-σιγά εμφανίστηκαν οι λεμονάδες, οι σουμάδες, οι πορτοκαλάδες και τα αναψυκτικά. Το τσάι ήρθε πολύ αργότερα στα καφενεία διότι υπήρχε γι αυτό μια προκατάληψη. Εθεωρείτο ρόφημα για αρρώστους! Σε κάποιο χρόνο εμφανίστηκαν το λουκούμια Γεροσκήπου, τα «λίζα» που σερβίρονταν μαζί με τον καφέ για όσους ήθελαν κάτι γλυκό. Για μας τα παιδιά όταν πηγαίναμε στο καφενείο, εγώ προσωπικά πήγαινα εκεί με τον παππού μου, τα λουκούμια ήταν το αγαπημένο μας κεραστικό! Το λουκούμι ήταν και η αμοιβή για όσους κέρδιζαν στα χαρτιά! Θυμάμαι που ο παππούς μου έφερνε στο σπίτι το λουκούμι του που ήταν κερδισμένο στα χαρτιά και εγώ το έτρωγα με μεγάλη απόλαυση! Εκτός από λουκούμι ήταν και το έπαθλο!

Στα καφενεία γίνονταν συζητήσεις βασικά πολιτικές αλλά οργανώνονταν και πολιτιστικές εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις, παραστάσεις καραγκιόζη και ακόμη οι εθνικές γιορτές Εκεί επίσης έπαιζαν χαρτιά και τάβλι και πολλές φορές γίνονταν και μικροκαβγάδες γύρω από αυτά τα παιγνίδια ή την πολιτική. Με  την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας ο ρόλος των καφενείων επεκτάθηκε και στη διοργάνωση πολιτικών συγκεντρώσεων .

Το ωράριο των καφενείων δεν ήταν καθορισμένο. Τις καθημερινές άνοιγαν πρωί-πρωί γιατί παρόλο που ο κόσμος πήγαινε στις δουλειές του εντούτοις υπήρχαν οι ηλικιωμένοι και οι συνταξιούχοι που πήγαιναν τα πρωινά για να πιουν τον καφέ τους και να διαβάσουν εφημερίδα. Το βράδυ έκλειναν σχετικά νωρίς. Μόνο το  Καλοκαίρι που έβγαιναν τα τραπεζάκια έξω και οι θαμώνες έπιναν και καμιά μπύρα το ωράριο παρατεινόταν. Τις Κυριακές για ένα διάστημα τα καφενεία στο Καιμακλί άνοιγαν αφού τέλειωνε η θεία λειτουργία! Θυμάμαι πολλούς ανυπόμονους που δεν πήγαιναν στην εκκλησία και μαζεύονταν έξω από το καφενείο και τα έβαζαν με τον καφετζή που δεν άνοιγε την πόρτα και κατηγορούσαν τους Επιτρόπους της εκκλησίας και τους παπάδες ότι επιβάλλουν τους δικούς τους κανόνες.

Στο Καιμακλί λειτουργούσαν αρκετά παραδοσιακά καφενεία. Θυμάμαι τότε που ήμουν μικρός το καφενείο του «Ζαχαρή» ή το καφενείο της εκκλησίας. Το κτήριο που ήταν πολύ κοντά στην εκκλησία και ήταν δική της ιδιοκτησία το διαχειριζόταν ο Ζαχαρής μαζί με τη γυναίκα του τη Ζαχαρίνα. ΄Ηταν το καφενείο του παππού μου, γιατί ο κάθε Καιμακλιώτης είχε το «δικό» του καφενείο, αυτό που σύχναζε δηλαδή και όπου συνήθως τον έβρισκαν όποιοι τον ήθελαν. Το κτήριο του καφενείου ήταν παλιό με πέτρινη καμάρα αλλά δυστυχώς τότε δεν ήξεραν από «διατηρητέα» και το κατεδάφισαν! ΄Εκτισε εκεί η εκκλησία άλλο κτίριο το οποίο συνέχισε να λειτουργεί ως το καφενείο του «Ζαχαρή». Σήμερα λειτουργεί εκεί καφετέρια με το όνομα «Καφενείο η Πλατεία».

Ένα άλλο καφενείο ήταν αυτό του «Πλάτανου». Πήρε το όνομά του από ένα γέρο πλάτανο που βρισκόταν στο κέντρο μιας μικρής πλατείας. Και αυτό το καφενείο λειτουργεί σήμερα ως καφετέρια. Ανάμεσα στου «Ζαχαρή» και του «Πλάτανου» ήταν το καφενείο του «Μάγειρα». Και αυτό λειτουργεί σήμερα ως καφετέρια. Κοντά στο καφενείο του «Μάγειρα» είχε τοποθετηθεί και ο πρώτος τηλεφωνικός θάλαμος στο χωριό. Όταν κτυπούσε το τηλέφωνο οπωσδήποτε κάποιος θα έτρεχε από το καφενείο να το σηκώσει. Το καφενείο του «Μασουρή» βρισκόταν λίγο πιο μακριά από αυτά και σε κάποιο στάδιο μετακινήθηκε σε ένα νεόκτιστο κτήριο που σήμερα όμως είναι εγκαταλειμμένο. Πρέπει να σημειώσουμε ακόμη τα καφενεία «Βόρειος Πόλος», «Πεντάδρομος», «Προδρόμου», στην περιοχή Ηρακλείου και «Μελή» στο κέντρο του χωριού.

Στο Καιμακλί λειτουργούσαν και λειτουργούν και δύο Σύλλογοι, ο «Αχιλλέας» και η «Πρόοδος». Το πρώτο σωματείο ήταν παλαιότερα γνωστό για την καλαθοσφαιρική του ομάδα που αγωνιζόταν στην πρώτη κατηγορία. Ο «Αχιλλέας» ήταν το σωματείο των δεξιών και η «Πρόοδος» των αριστερών. Λειτουργούσαν λίγο ως πολύ σαν καφενεία ανέπτυσσαν όμως έντονα και άλλες αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες. Τα δύο αυτά σωματεία λειτουργούσαν αρχικά σε ενοικιαζόμενα κτήρια στο κέντρο της κοινότητας, στη συνέχεια όμως ανήγειραν δικά τους ιδιόκτητα οικήματα.

Κ.Α.Χ.

14.10.2014