Ανάσταση, Λαμπρή, Πάσχα!

ΑΝΑΣΤΑΣΗ, ΛΑΜΠΡΗ, ΠΑΣΧΑ!

ΕΙΚΟΣΤΗ ΟΓΔΟΗ ΙΣΤΟΡΙΑ «ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗ», ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΙ ΟΧΙ …

Στα δικά μου παιδικά ακούσματα και αναμνήσεις η ορολογία των ημερών αναπτύχθηκε με τη σειρά Ανάσταση, Λαμπρή, Πάσχα. ΄Ετσι όταν ήμουνα πολύ μικρός όλοι μιλούσαν για την Ανάσταση και μένα μου πήγαινε πολύ ωραία, γάντι που λέμε. Γι’ αυτό σκεφτόμουνα μετά την Ανάσταση ευχόμαστε ο ένας στον άλλο:

-          Χριστός ανέστη!

-          Αληθώς ανέστη ο κύριος!

Μετά όταν πήγαινα στην Τρίτη ή Τετάρτη τάξη του δημοτικού σχολείου όλο και περισσότερο άκουα τον όρο Λαμπρή. Τον κατάλαβα κι’ αυτόν αναλογιζόμενος το «Αναστάσεως ημέρα λαμπρυνθώμεν λαοί»! Η Ανάσταση, λαμπρή μέρα για τους χριστιανούς!

Τώρα επικρατεί το Πάσχα, εβραϊκή λέξη που σημαίνει το πέρασμα!

Τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου πηγαίναμε όλη η οικογένεια στην εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας για να ακούσουμε τον «καλό λόγο» την αγγελία της Ανάστασης. Να ανάψουμε το κερί μας, μετά έγινε λαμπάδα, και να μεταφέρουμε με αυτή το άγιο φως στο σπίτι μας, στο σπίτι της γιαγιάς που ήταν πολύ κοντά στην εκκλησία και όπου μαζευόμασταν όλοι για να φάμε σούπα αυγολέμονο ή ζωμό βοδινού κρέατος με κομμάτια από κρέας και πατάτες. Τσουγκρίζαμε επίσης κόκκινα αυγά και τρώγαμε φλαούνα. Δεν ξέραμε τότε από μαγειρίτσα και τσουρέκι.

Το μεσημέρι της Κυριακής, μετά που τέλειωνε η θεία λειτουργία, η «Λιτή» δηλαδή η περιφορά του Αναστάντος Χριστού γύρω από την εκκλησία, και αφού έλεγαν το ευαγγέλιο σε πολλές ξένες γλώσσες, θέλοντας να αναφερθούν σ’ όλα τα έθνη και τη δύναμη της αγάπης σε όλους τους ανθρώπους, μαζευόμασταν και πάλι στο σπίτι της γιαγιάς για το ψητό της Κυριακής. Και πάλι, τότε δεν ξέραμε από οβελία ή σούβλα! Τον οβελία τον έμαθα στην Ελλάδα. Στην Κύπρο μάς έψηνε οβελία ο κουμπάρος μου στο «χωράφι» του, στο εξοχικό του κοντά στη θάλασσα τότε που ακόμη δεν υπήρχε ασφαλτοστρωμένος δρόμος μέχρι εκεί. Την εξόρμηση αυτή την απολαμβάναμε ιδιαίτερα!

Στον περίβολο της εκκλησίας της Αγίας Βαρβάρας στο Καιμακλί άναβαν τότε οι μεγάλοι και τα παιδιά των μεγάλων τάξεων του Γυμνασίου, με τους γονείς τους να επιβλέπουν, τη «λαμπρατζιά» και μαζευόμασταν όλοι γύρω απ’ αυτή. Μερικοί έριχναν μερικές άκακες κροτίδες, τριγωνικές, κατασκευασμένες από χαρτί τσιμεντοσακούλας, τα λεγόμενα «φυσέκια». Άλλος τρόπος για να ακούεται έκρηξη ήταν το κλειδί και η βελόνα. Υπήρχαν τότε κάτι μεγάλα κλειδιά για τις εξώπορτες που είχαν στην άκρη, στο κάτω μέρος μια τρύπα, σαν σωλήνα κλειστή στο πίσω μέρος. ΄Εδεναν το κλειδί αυτό με σπάγκο και στην άλλη άκρη του μια βελόνα που χωρούσε στην τρύπα του κλειδιού. Μέσα στην τρύπα έβαζαν το εκρηκτικό, ξύσμα της κεφαλής μερικών σπίρτων. Η βελόνα τοποθετείτο στην τρύπα πάνω από το εκρηκτικό και με το κτύπημά της πάνω στον τοίχο της εκκλησίας γινόταν έκρηξη. Χρειαζόταν προσοχή να μην πεταχτεί το κλειδί και κτυπήσει το χειριστή.

΄Ενας άλλος τρόπος έκρηξης ήταν ο «μαστραπάς» με την ασετιλίνη. ΄Ηταν ένα κουτί του κακάο ή του «νεσκαφέ» με μια τρύπα στο κάτω μέρος. Μέσα τοποθετείτο ένα κομμάτι ασετιλίνης το οποίο βρεχόταν με μερικές σταγόνες νερού και τοποθετείτο το πώμα. Με το βρέξιμο της ασετιλίνης δημιουργείτο αέριο το οποίο έκανε έκρηξη όταν άναβες ένα σπίρτο στην τρύπα στο πίσω μέρος του κουτιού. Η έκρηξη εκσφενδόνιζε μακριά το πώμα.

Τη Δευτέρα της Λαμπρής οι Καϊμακλιώτες πήγαιναν στην εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, ήταν η δεύτερη εκκλησία της κοινότητας και εκεί έκαιγαν τον Ιούδα αφού πρώτα τον κρεμούσαν πάνω σε ένα δέντρο ή πάνω σε ένα ομοίωμα αγχόνης. Ο Ιούδας ήταν από ένα ξύλο σε σχήμα σταυρού στο οποίο φορούσαν ένα παντελόνι και ένα σακάκι που γέμιζαν με άχυρο.

Το κάψιμο του Ιούδα σήμαινε και το τέλος των εορτών του Πάσχα.

Κ.Α.Χ.

14.4.2015