Το διαβολάκι του τυπογραφείου

ΤΟ ΔΙΑΒΟΛΑΚΙ ΤΟΥ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟΥ

Με το φίλο το Βάκη επιστρέψαμε στα «παλιά μας λημέρια» του καφέ, δηλαδή στη Λήδρας μετά από απουσία σχεδόν ενός μήνα. Φέτος μέχρι τώρα πηγαίναμε για καφέ στη καινούρια καφετέρια που λειτούργησε πρόσφατα στην ΄Εγκωμη αλλά χτες καταλήξαμε και πάλι στην παλιά πόλη, στις «παλιές αγάπες». Αφού και η «πιο καλή γκαρσόνα» όπως τη λέμε αστειευόμενοι σχολίασε την απουσία μας λέγοντας «καλώς τα παλληκάρια» για να της απαντήσω «πάλαι ποτέ» αλλά αμφιβάλλω αν το έπιασε!

-          Τελευταία αφιερώνεις χρόνο εντοπίζοντας ορθογραφικά και γλωσσικά λάθη στους τηλεοπτικούς σταθμούς, λέγει ο φίλος μου ο Βάκης.

-          Χρόνο δεν αφιερώνω φίλε Βάκη. Απλώς την ώρα που βλέπω τηλεόραση τα λάθη μού βγάζουν το μάτι και δεν μπορώ να τα ανεχτώ. Αν αφιέρωνα χρόνο θα γέμιζα, με όλα τα γλωσσικά «μαργαριτάρια» όπως τα λέγαμε παλιά, κάθε χρόνο δυο πολυσέλιδους τόμους όπως οι παλιές εγκυκλοπαίδειες! Μου φαίνεται όμως πως με το διαδίκτυο θα καταργηθούν κι αυτές. Αφού πριν λίγες μέρες πήγα στη βιβλιοθήκη να δωρίσω μερικά βιβλία και η βιβλιοθηκάριος μου είπε. «Φέρτε όσα βιβλία θέλετε εκτός από εγκυκλοπαίδειες. Γεμίσαμε τις αποθήκες με αυτές. ΄Ολοι θέλουν να τις ξεφορτωθούν!»

-          Καλά εγώ γιατί δεν τα βλέπω όλα αυτά τα λάθη;

-          Τι να σου πω Βάκη; Τόσα ξέρεις τόσα βλέπεις η ότι δεν έχεις μάτι; Αστειευόμενος ε!

-          Πες ότι θες δεν με πειράζει καθόλου! Ξέρω ότι είσαι πολύ λεπτολόγος και όλα τα ψάχνεις! Φαίνεται όμως ότι αυτή η παρατηρητικότητα σού έμεινε από τότε που εργάστηκες δημοσιογράφος σε εφημερίδα.

-          Κάνεις λάθος! Οι εφημερίδες τότε που τυπώνονταν με την παραδοσιακή μέθοδο είχαν διορθωτές. Συνήθως συνταξιούχους δασκάλους που ήξεραν άριστα τη γλώσσα και είχαν «καλού κακού» και ένα ορθογραφικό λεξικό δίπλα τους. Αμφιβάλλω αν οι σημερινοί δημοσιογράφοι άνοιξαν ποτέ τους κανένα λεξικό! Ακόμη και οι τυπογράφοι, οι «λινοτυπίστες» που έγραφαν με λειωμένο καυτό μολύβι, ήξεραν άριστη ορθογραφία. Εγώ θαύμαζα ένα ηλικιωμένο τυπογράφο που «σχημάτιζε» τους τίτλους με το χέρι, βάζοντας ένα-ένα τα γράμματα, Υπήρχε ένας μεγάλος ξύλινος πάγκος χωρισμένος σε μικρά-μικρά κουτάκια με τα γράμματα μέσα, όχι με αλφαβητική σειρά αλλά με μια σειρά που ήξεραν οι τυπογράφοι. Και δεν ήταν μόνο 24 κουτάκια, 25 με το τελικό σίγμα. ΄Ηταν πολύ περισσότερα γιατί υπήρχαν μικρά και κεφαλαία γράμματα, υπήρχαν φωνήεντα με τόνο (οξεία ή βαρεία) ή με περισπωμένη καθώς επίσης και με τα πνεύματα (ψιλή ή δασεία). Υπήρχαν ακόμη και τα σημεία στίξης. Λοιπόν, αυτός ο άνθρωπος «σχημάτιζε» τις λέξεις ακόμη και με κλειστά μάτια!

-          Υπήρχε όμως και το διαβολάκι του τυπογραφείου που χρησιμοποιούσατε για δικαιολογία!

-          Ναι βέβαια και υπήρχε!  Όμως πολύ σπάνια το χρησιμοποιούσαμε. Κάποιο λάθος ολοένα και θα σου ξεφύγει όσο καλός και να είσαι, όμως σήμερα το λάθος έγινε ο κανόνας! Θυμάμαι ένα περιστατικό διορθώσεων τότε που διατηρούσα δύο καθημερινές στήλες στην εφημερίδα και μια στήλη στην εβδομαδιαία, γιατί τότε οι εφημερίδες κυκλοφορούσαν καθημερινά εκτός Δευτέρας και είχαν όλες την εβδομαδιαία τους, ενώ εγώ σκόπιμα ήθελα το λάθος! ΄Ενας συνάδελφος δημοσιογράφος διατηρούσε μια στήλη σε άλλη «ανταγωνιστική» εφημερίδα με τον τίτλο «τα υπέρ και τα κατά». Για να τον πειράξω, γιατί είχαμε και τέτοια, έγραψα κάτι για « τα ςκατά κα τας υπέρ απόψεις του». ΄Ηθελα να γραφτεί έτσι για να φαίνεται τυπογραφικό λάθος και όχι λίβελλος! Μου το φέρνουν πίσω «διορθωμένο» ως «τας κατά και τας υπέρ απόψεις του» . Το ξαναγράφω όπως το ήθελα και μου έρχεται και πάλι «διορθωμένο» ως «τα σκατά και τας υπέρ απόψεις». Το διορθώνω για τρίτη φορά και γράφω σε παρένθεση (ΕΤΣΙ ΤΟ ΘΕΛΩ) οπότε μου φέρνουν το κείμενο στο οποίο γράφτηκε και αυτό της παρένθεσης! Αναγκάστηκα να πάω προσωπικά στο «λινοτυπίστα» για να εξηγηθούμε!

Κ.Α.Χ.

1.2.2015