Αδειοδοτήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ

ΑΔΕΙΔΟΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΑΟΖ

Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος πολιτικός επιστήμονας, αναλυτής, διεθνολόγος, πολεμολόγος κλπ κλπ για να αντιληφθεί ότι η Τουρκία θα αντιδράσει σε περίπτωση που οποιαδήποτε εταιρεία αρχίσει γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ, με άλυτο το Κυπριακό. Θα αντιδράσει τουλάχιστο με τον ίδιο τρόπο όπως και στην προηγούμενη περίπτωση. Δηλαδή θα στείλει το «Βαρβαρός» ή άλλο ερευνητικό σκάφος στην Κυπριακή ΑΟΖ, συνοδευόμενο από πλοίο ή πλοία του πολεμικού ναυτικού της. Αυτή είναι η καθορισμένη τουρκική πολιτική και η κυβέρνηση της χώρας θα την εφαρμόσει. Ο Τούρκος πρόεδρος Ερτογάν τώρα μετά το ανεπιτυχές πραξικόπημα εναντίον του έχει ακόμη περισσότερους λόγους να ενεργήσει με τον πιο πάνω τρόπο, γιατί έτσι:

(α) Στρέφει την προσοχή της κοινής γνώμης σε άλλα «εθνικά» θέματα.

(β) Ικανοποιεί και δίνει ρόλο στους στρατιωτικούς για τα «εθνικά» θέματα.

(γ) Διατηρεί και συντηρεί το ρόλο της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο ως περιφερειακής δύναμης.

(δ) Ενισχύει τα «εθνικιστικά» αισθήματα των Τ/Κ και εμπεδώνει περισσότερο σ’ αυτούς την ανάγκη για τουρκικές εγγυήσεις σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού.

(ε) Ενδυναμώνει το ρόλο της ως ενεργειακού κόμβου και οδού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και στέλλει τα ανάλογα μηνύματα προς όλους όσους έχουν συμφέροντα στην περιοχή.

(στ) Στέλλει το μήνυμα προς τους Ε/Κ ότι με άλυτο το Κυπριακό δεν πρόκειται να καταφέρουν αξιοποίηση του υποθαλάσσιου φυσικού πλούτου της Κύπρου.

Την τουρκική πολιτική στα ενεργειακά στην Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορεί κανένας να ανακόψει με άλυτο το Κυπριακό. Ούτε η Ε.Ε. ούτε οι χώρες των οποίων εταιρείες θα έχουν εξασφαλίσει άδειες για γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ. Σε περίπτωση καθυστέρησης στην επίλυση του Κυπριακού πρέπει να αναμένεται διαφοροποίηση της στάσης του Ισραήλ έναντι της Κύπρου γιατί τα συμφέροντά του θα πλησιάζουν περισσότερο προς την Τουρκία γιατί θα επιθυμεί αξιοποίηση των αγωγών της για εξαγωγή αερίου στην Ευρώπη.

Παρόλο που η Τουρκία δεν είναι μέρος της Σύμβασης του ΟΗΕ για το δίκαιο της θάλασσας εντούτοις δεν μπορεί να συμπεριφέρεται ως να μην υπάρχει η Σύμβαση. Να σημειωθεί ότι η Τουρκία δεν υπέγραψε τη Σύμβαση και δεν την έχει κυρώσει προβάλλοντας το επιχείρημα ότι παρόλο που έχει μεγάλη ακτογραμμή στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο εντούτοις περιστοιχίζεται από νησιά άλλου κράτους και ουσιαστικά στερείται οποιουδήποτε οφέλους από ενδεχόμενη ΑΟΖ.

Γνωρίζοντας λοιπόν η Τουρκία ότι δεν μπορεί να παραγνωρίζει παντελώς το διεθνές δίκαιο προσπαθεί να εντάξει και να διασφαλίσει τα συμφέροντά της με το να πετύχει κάποιες διαφοροποιήσεις που θα την ωφελούν και που ταυτόχρονα να μπορούν να ενταχθούν στο διεθνές δίκαιο.

Για παράδειγμα τα κατοικημένα νησιά σύμφωνα με το δίκαιο της θάλασσας έχουν ΑΟΖ. Γι αυτό και εγείρει θέμα Καστελόριζου και σύμφωνα με κάποιους Τούρκους διπλωμάτες (συνομιλία μου με Τούρκο αντιπρόσωπο στο Στρασβούργο σε ανύποπτο χρόνο, πριν δέκα περίπου χρόνια) τίθεται το ερώτημα του αριθμού των κατοίκων για να «θεωρείται ουσιαστικά κατοικημένο ένα νησί» Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το δίκαιο της θάλασσας ακατοίκητα νησιά και βραχονησίδες δεν έχουν δικαίωμα σε ΑΟΖ.

Στα ίδια πιο πάνω πλαίσια η Τουρκία δεν αρνείται ότι η Κύπρος έχει ή θα έχει ΑΟΖ, αμφισβητεί όμως τα όρια της προς δυσμάς. Θεωρεί ότι τα τεμάχια 4 και 5 και μερικώς το τεμάχιο 6 (για το οποίο ενδεχομένως η Κυπριακή Κυβέρνηση να παραχωρήσει άδεια για γεωτρήσεις) την αποκλείουν από του να έχει σύνορα με την ΑΟΖ της Αιγύπτου. Θεωρεί μάλιστα ότι σκόπιμα επεκτάθηκε η Κυπριακή ΑΟΖ προς τα δυτικά για να συναντήσει την ΑΟΖ της Ελλάδας και να αποκλειστεί η ίδια από του να συναντήσει την ΑΟΖ της Αιγύπτου. Αν κάποιος ρίξει μια ματιά στο χάρτη θα αντιληφθεί τη θέση της Τουρκίας άσχετα αν έχει δίκαιο ή όχι.

Παρεμπιπτόντως η Σύμβαση απαιτεί συνεργασία των εμπλεκομένων χωρών για επίλυση διαφορών σχετικά με τις ΑΟΖ και υπάρχει ουκ ολίγος αριθμός διαφορών διεθνώς.

Συνομιλούσα πριν λίγες μέρες με ένα ξένο διπλωμάτη πάνω σε φιλική βάση και μου έθεσε το ερώτημα κατά πόσο ο χρόνος για παραχώρηση νέων αδειών στην Κυπριακή ΑΟΖ είναι ο πλέον κατάλληλος.

Πραγματικά μπορεί κάποιος να διερωτηθεί κατά πόσο το θέμα της αδειοδότησης αυτή την περίοδο:

(α) Βοηθά το διεξαγόμενο διάλογο στο Κυπριακό, ειδικά στο στάδιο που έχει εισέλθει τώρα;

(β) Βοηθά τον Ερτογάν με τα εσωτερικά προβλήματα που αντιμετωπίζει στη χώρα του αλλά και διεθνώς;

(γ) Βοηθά στην επαναπροσέγγιση των δύο κοινοτήτων της Κύπρου ή ενισχύει εθνικιστικές τάσεις και στις δύο πλευρές;

(δ) Επιδιώκουν κάποιοι ή διαβλέπουν ναυάγιο των συνομιλιών και προετοιμάζονται για να επιρρίψουν ευθύνες στους άλλους;

(ε) Κάποιοι έχουν το βλέμμα στραμμένο στις προεδρικές εκλογές του 2018 από τα τώρα;

Μερικά από τα ερωτήματα, ανέφερα στο συνομιλητή μου, είναι κάπως παρατραβηγμένα αλλά μπορούν να περάσουν από το μυαλό κάθε καλοπροαίρετου ανθρώπου. Συμφώνησε μαζί μου αλλά με ρώτησε: «Έχετε καταλάβει πως με άλυτο το Κυπριακό δεν θα πάρετε ούτε ένα σεντ από το φυσικό αέριο;»

Έχουμε καταλάβει;

Κ.Α.Χ.

3.8.2016

ΥΓ. Το επιχείρημα ότι η αδειοδότηση δείχνει την αποφασιστικότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας να προχωρήσει στα ενεργειακά ενθαρρύνει τους Τ/Κ να αναζητήσουν λύση του Κυπριακού για να ωφεληθούν και αυτοί από τα έσοδα από το φυσικό αέριο δεν ευσταθεί. Οι Τ/Κ γνωρίζουν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία με άλυτο το Κυπριακό δεν θα μπορέσει να αξιοποιήσει τα οποιαδήποτε αποθέματα φυσικού αερίου και να υπάρχουν γι αυτό θα μπορεί και η ίδια να εφαρμόζει τη δική της τακτική απαιτώντας ενδεχομένως περισσότερα για επίλυση του Κυπριακού.