Ο Λουκής Λάρας του Δ. Βικέλα στα Σέρβικα

Ο ΛΟΥΚΗΣ ΛΑΡΑΣ του Δημητρίου Βικέλα στα Σέρβικα

Το 1881 ο Ελληνικής καταγωγής Μπόζιο Μπόντη (Bozidar Bodi) δημοσίευσε στη «Σερβική Εφημερίδα» του Βελιγραδίου, σε μετάφραση στα Σέρβικα, αποσπάσματα από το έργο του Δημητρίου Βικέλα Λουκής Λάρας με τον τίτλο Λούκα Λάρης.

Στο τέλος της μετάφρασης ο Μπόντη στις 23.1.1881 δημοσιεύει επίλογο στον οποίο αναφέρει τα ακόλουθα. «Παρόλο που αυτή η ωραία ιστορία του Βικέλα που μεταφέρω σε μετάφραση, δεν χρειάζεται από μέρους μου οποιαδήποτε προσθήκη για να τη συστήσω, εντούτοις από ενδιαφέρον για το θέμα πρέπει να αναφέρω ορισμένα πράγματα σε σχέση με τη λογοτεχνία στους σύγχρονους Έλληνες αφού κανένα έργο δεν γνωρίζουμε (στη Σερβία) που να περιέχει αξιόπιστες πηγές γι’ αυτούς».

Στη συνέχεια ο μεταφραστής αναφέρει δυο ιστορίες της νεοελληνικής λογοτεχνίας, του δρα Ρούντολφ Νικόλα στις εκδόσεις Μπρόντχαους και μια έκδοση του Αλέξανδρου Ραγκαβή στα γαλλικά. Για την πρώτη έκδοση του Ρούντολφ Νικόλα καταγράφει και αρκετά κριτικά σχόλια. Ο Μπόντη αναφέρει ως πρωτεργάτες του «νέου διηγήματος» στην Ελλάδα τους αδελφούς Αλέξανδρο και Παναγιώτη Σούτσου, αναφέροντας το διήγημα του Αλέξανδρου «Ο Εξόριστος του1861» και του Παναγιώτη «Λέανδρος». Αναφέρει επίσης το Γρηγόριο Παλαιολόγο και το έργο του «Ο ζωγράφος» και τον Κωνσταντίνο Ράμφο με το έργο «Χαλέτ Εφέντης». Προσθέτει, στον επίλογό του ο Μπόντη ότι «ο συγγραφέας Τιμολέων Αμπελάς έχει γράψει ένα πατριωτικό μυθιστόρημα με τον τίτλο ‘Η Ελένη της Μιλήτου’ και ότι ο γιατρός Π. Α. Σαλαμπάντας στο έργο του περιγράφει με εξαίρετο τρόπο την τύχη των Σουλιωτών». Κάνει επίσης αναφορά στο Στέφανο Ξένο και στην «Πάπισσα Ιωάννα» του Εμμανουήλ Ροίδη.

Ο Μπόντη καταλήγει. «Βλέποντας ότι ο Λουκής Λάρας είχε μεγάλη απήχηση στους λαούς της Δυτικής Ευρώπης, απεφάσισα να το μεταφράσω για χάρη του δικού μας αναγνωστικού κοινού. Αυτό το έργο στο σύνολό του θα συνεισφέρει στο να αμβλυνθεί η εντύπωση για το μικρό σε αριθμό ελληνικό λαό. Εμείς οι μικροί λαοί γνωρίζουμε ότι η σωτηρία μας έγκειται μόνο στην συνένωση και στην ανάπτυξη των σχέσεών μας, ότι η μοίρα μας είναι κοινή και ότι η ιστορία της επανάστασής μας και της ελληνικής επανάστασης έχουν πολλές παρόμοιες εκφάνσεις. Σειρά ιστοριών απελευθέρωσης του ενός και του άλλου λαού έχει γραφτεί με αίμα και όταν τα βάσανά μας είναι τα ίδια και όταν μας ενώνει η θρησκεία, εκτός τούτου γνωρίζουμε ότι για αιώνες ζήσαμε μαζί, τότε πρέπει ιδιαίτερα τώρα να σηκωθούμε με όλες μας τις δυνάμεις και με ενωμένες τις δυνάμεις μας να υπερασπίσουμε τα συμφέροντα των λαών μας έτσι που να είμαστε άξιοι απόγονοι των μεγάλων ηρώων, ΄Ομπιλιτς(1), Λεωνίδα, Σίντζελιτς(1) και Βαγατσάρη(2)».

(Του Κωνσταντίνου Α. Χατζηπαύλου)

(Πηγή «Σερβική Εφημερίδα» ( Srpske Novine) αρ. 17, ημερ. 23.1.1881)

(1)Οπλαρχηγοί-ήρωες των αγώνων των Σέρβων κατά των Τούρκων
(2)Άγνωστο όνομα
Ολόκληρο το έργο μετέφρασε αργότερα ο καθηγητής Dragutin Anastasijevic